Danh thắng động Pa Thơm
Động Pa Thơm cách thành phố Điện Biên Phủ khoảng 30km. Động Pa Thơm thuộc xã Pa Thơm, huyện Điện Biên, giáp biên giới Việt – Lào. Nhân dân thường gọi động là “Thẩm nang lai”, có nghĩa là hang nhiều nàng tiên. Động mang huyền thoại, truyền thuyết đẹp về tình yêu đôi lứa.

Động Pa Thơm (Ảnh: sưu tầm)
Động Pa Thơm có chiều dài 350m, có 9 vòm lớn, nhỏ, rộng khoảng 20m, vòm cao gần 20m, cửa động rộng 17m, cao 12m. Cửa động có một nhũ đá khổng lồ, to sừng sững như hình đầu voi đang cúi xuống. Từ cửa động vào khoảng 20m, du khách sẽ bắt gặp 3 khối nhũ đá lớn nằm chắn ngang như hình một con trăn khổng lồ, đường kính khoảng 0,6m, dài 15m đứt thành 3 đoạn tạo ra hai lối vào bên trong. Vào sâu bên trong du khách sẽ bị cuốn hút bởi vẻ đẹp lung linh huyền ảo của nhũ đá, mỗi một nhũ đá là một hình tượng khác nhau với đủ sắc màu óng ánh.

Chú voi nhũ đá khổng lồ (Ảnh: sưu tầm)

Các nhũ đá đủ hình thù (Ảnh: sưu tầm)
Đến động Pa Thơm, du khách không những được chiêm ngưỡng vẻ đẹp huyền bí của thiên nhiên, mà còn được biết thêm về một câu truyện tình của một đôi trai gái.
Truyện kể rằng: Thủa xa xưa vào một ngày xuân đẹp trời có một Hoàng tử khôi ngô tuấn tú đi vãn cảnh, tới đất Mường Thanh. Hoàng tử say mê với cảnh đẹp huyền bí của núi rừng, thiên nhiên hùng vĩ, tiếng chim hót, tiếng suối chảy rì rào, không gian xao động làm cho Hoàng tử lòng trào dâng cảm xúc bâng khuâng. Hoàng tử mải mê theo dòng Nặm Núa về hướng Tây nam. Đang lội qua suối Kẻ Mớ, Hoàng tử thấy vướng dưới chân liền đưa tay xuống vớt lên thì thấy 7 sợi tóc vàng óng ánh. Đoán chắc có điểm lành, Hoàng tử cứ theo suối Kẻ Mớ ngược lên, chàng bắt gặp một bãi tắm của các nàng tiên Mường trời. Các nàng đã tắm xong và đang nằm ngủ. Sửng sốt trước vẻ đẹp kỳ thú của núi rừng và sắc đẹp của các nàng tiên giữa ngày xuân. Hoàng tử say sưa ngắm nhìn từng nàng, khi đến nàng tiên thứ bảy, Hoàng tử như thấy toàn thân nàng tỏa hơi ấm nồng nàn. Trong giấc ngủ, nàng như đang mỉm cười trông càng xinh đẹp. Chàng ghé sát môi hôn lên môi Nàng tiên thứ bảy, Nàng liền bừng tỉnh giấc, đôi mắt nàng như ánh sao băng tỏa sáng nhìn Hoàng tử âu yếm, Hoàng tử liền ngỏ lời xin cầu hôn và cưới nàng làm vợ. Mối tình của hai người cũng được Vua trời và các Tiên chị đồng ý, nhưng Vua trời ra điều kiện sau bảy ngày, bảy đêm, bảy khắc Hoàng tử phải sắm đủ lễ vật đến cảm tạ trời đất thì hai người mới được thành thân.
Hoàng tử thật vui sướng và hạnh phúc. Thời gian chỉ còn một khắc mà Hoàng tử không kìm nén nổi lòng mình, Chàng đã chạy đến ôm chầm lấy Nàng. Nàng đẩy Chàng ra và nói: Tình yêu của đôi ta không thành vì Chàng không giữ đúng lời hứa. Bỗng có tiếng nổ vang, miệng núi phía trên mở ra, một cơn gió mạnh đã cuốn Nàng vào đó.
Trong cơn bàng hoàng, Hoàng tử vội lao theo, chạy đến cửa động chàng gặp một con trăn thần chặn đường, cản lối không cho vào. Hoàng tử liền rút gươm ra đánh nhau với trăn, cuộc chiến giữa Hoàng tử và trăn thần ngày càng quyết liệt. Chàng thấy cửa hang có cây ớt chín đỏ liền hái bóp nát ném vào mắt trăn và chém trăn đứt thành ba khúc. Trong hang bỗng tối sầm lại, ba khúc xác của trăn biến thành đá, nằm uốn lượn trước cửa hang, còn hai vết chém đã biến thành hai lối ra,vào ngày nay.
Hoàng tử đốt đuốc tiến sâu vào trong hang, Chàng tiến theo ngách bên trái, bước xuống chín bậc đá thì đây là phòng hạnh phúc được trang hoàng lộng lẫy, có giường nằm có rèm che và những mâm vàng, mâm bạc, ông tiên bằng nhũ đá dưới ánh sáng của ngọn nến lung linh sắc màu huyền ảo như chốn thần tiên. Đây chính là nơi nàng tiên chuẩn bị để đón hoàng tử về cùng chung sống bên nhau nhưng không thành, nàng đã nằm đó và ngủ thiếp đi không trở về trời nữa.
Ngày nay du khách đến Động Pa Thơm, ngoài việc ngắm cảnh đẹp của chốn thần tiên, được nghe kể lại truyền thuyết về một câu truyện tình đầy thiên sử mà du khách còn được thưởng thức các món ăn ẩm thực, nét văn hóa đặc sắc của người dân tộc: Cống, Lào, Khơ Mú; được hòa mình trong điệu múa Lăm Vông, với những lễ hội: Té nước (Bu pi may); Hội lúa mới (Bun khảu chì)…và nghe dân ca của đồng bào dân tộc Cống, Lào, Khơ Mú bên ngọn lửa bập bùng. Gắn liền với những huyền thoại, truyền thuyết đẹp về tình yêu đôi lứa thủa khai thiên lập địa.
Khi đến với mảnh đất Điện Biên Phủ anh hùng, du khách cũng đừng quên ghé thăm và chiêm ngưỡng vẻ đẹp huyền bí của Động Pa Thơm có một không hai trên đất Điện Biên./.
Mai Hường-Cao Thị Kim Thoa